Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni - zabawy



W codziennym rytmie dnia warto zwrócić uwagę na ćwiczenie u dzieci różnych funkcji. Ćwiczenia takie można wykonać w tak zwanym "między czasie". 
Orientację w schemacie ciała i przestrzeni  można usprawniać i doskonalić podczas wielu zabaw ruchowych, muzyczno - ruchowych, naśladowczych. 
Proponowane poniżej zabawy utrwalają znajomość nazw poszczególnych części ciała oraz doskonalą umiejętność określania ich położenia w przestrzeni.
  • Zabawy muzyczno - ruchowe:
"Głowa, ramiona, kolana pięty.." https://www.youtube.com/watch?v=30BVfTvlsrE
"Boogie-woogie" - https://youtu.be/sXqaZUp2N-w
"Praczki" - https://youtu.be/IPFcOOG7W3M
  •  Gimnastyka - TAK/NIE
Należy przygotować kartki z napisanymi wyrazami TAK i NIE. Siadamy na przeciwko dziecka. Kładziemy przed sobą etykietę TAK lub NIE i pokazujemy ruch (np. ręce w górę, ręce w bok, trzymamy się za ucho, dotykamy nosa). Jeśli dorosły pokazuje ruch i leży przed nim NAPIS TAK - dziecko naśladuje ten ruch. Jeśli dorosły pokazuje ruch, a przed nim leży etykieta NIE - dziecko musi powstrzymać się od naśladowania.
  • Identyfikowanie części ciała.
Wspólna zabawa z rodzicem– łapanie się za ręce, kładzenie dłoni na kolanach, na ramionach, na głowach (i głaskanie po nich), na plecach (i klepanie po nich), itd. 
Ćwiczenia w ułożeniu ciała w przestrzeni, np. klepanie dłońmi o kolana, kręcenie się wokół osi własnego ciała, odpychanie się plecami, przeciskanie się przez tunel utworzony z rąk i nóg dorosłych. 
Obrysowywanie różnych części ciała na dużym arkuszu z ich wyodrębnieniem i nazywaniem: nogi, stopy, głowa, szyja, ręce. 
  •  Układanie obrazków po prawej i lewej stronie 
Rozkładamy przed dzieckiem np. figury geometryczne koła i kwadraty. Prosimy, aby dziecko układało koła po swojej prawej stronie, a kwadraty po lewej stronie. Po wykonanym zadaniu można polecenie odwrócić.
  • . Zabawa ruchowa - Lustro.
Rodzic i dziecko stoją zwrócenia do siebie twarzami. Najpierw rodzic wykonuje jakiś ruch, a dziecko natychmiast go naśladuje. Po kilku próbach następuje zamiana ról.
Zabawy przed lustrem - odtwarzanie min, wskazywanie odpowiednich części ciała, np. "Pokaż łokieć, ramiona".

Odtwarzanie ruchów osoby stojącej do nas tyłem, siedzącej naprzeciwko.


•   Zapoznanie ze znaczeniem wyrażeń: za, na, pod, nad, z boku, wysoko, nisko. Rodzic mówi:

„Połóż rękę jedną na drugą,

„Połóż rękę przed sobą, za sobą, obok siebie”.
„Połóż misia/samochód/klocek pod stołem, na stole, obok stołu.”
„Unieś ręce wysoko i nisko”,
„Spójrz w górę/dół/przód/bok/tył”,
„Połóż misia na głowie / pod pupą" (jako żart, który w rzeczywistości utrudnia zadanie).

  •  Zabawa utrwalająca określanie miejsca: na, pod, za, nad, z boku, wysoko, nisko,
Na środku pokoju stawiamy krzesło. Do zabawy potrzebujemy maskotkę. Prosimy dziecko aby położyło maskotkę we wskazanym przez nas miejscu np. pod krzesłem, na krześle, za krzesłem, obok krzesła
  • Powiedz gdzie jest żabka? Gdzie jest zajączek? Gdzie jest wiewiórka?
  •  Zabawa w tor przeszkód utrwalająca kierunki do góry, na dół, przed siebie, za siebie, w prawo, w lewo
Należy zorganizować dla dziecka domowy tor przeszkód wykorzystując np. duże i małe krzesło, stolik, zrolowany koc, pudło kartonowe. Pokazujemy lub tłumaczymy dziecku jak pokonać przeszkody. W trakcie pokonywania trasy przez dziecko kierujemy nim wydając komunikaty np. idź przed siebie, podskocz do góry, przejdź pod krzesłem, wejdź do tunelu, skręć w prawo, idź w lewo.

Rzucanie piłką zgodnie z podanym kierunkiem, nazywanie kierunku:
"Rzuć piłkę w przód / w tył / w bok",


Pokazywanie poszczególnych części ciała, (w połączeniu z rozumieniem określeń: góra – dół, przód – tył, bok,), rodzic mówi:


"Pokaż co masz na górze? Na górze mam głowę.
Pokaż co masz z przodu? O, masz brzuch! Oprzyj ręce na brzuchu.
O! Na dole masz stopy – podskocz.
Zobacz, oparłam się o ścianę. Z tyłu mam plecy. A Ty? Oprzyj się o ścianę. O, Ty też oparłeś/łaś się tyłem - plecami, brawo!
Mamy dwa boki. To jeden, a to drugi (prezentacja każdej ze stron od czubka głowy aż po stopę). Teraz Ty pokaż swój bok. Brawo! A teraz drugi.
Zobacz. Z boku głowy mam ucho. Mam też drugi bok i drugie ucho. Mam dwoje uszu po dwóch bokach głowy. A Ty? Co masz z boku?",
  •  Nóżki idą spać.
Do zabawy potrzebna jest miękka poduszka, dwa szaliki (albo dwie chusty) i kocyk. Dorosły i dziecko siedzą obok siebie na podłodze. Obok leżą poduszka, szalik i koc. Dorosły recytuje wierszyk 
Nóżki na spacerku były,
nóżki bardzo się zmęczyły.
Nóżki pójdą spać.

Tu dla nóżek jest poduszka,
zaśnie na niej lewa nóżka,
zaśnie na niej prawa nóżka.
Lewą nóżkę owiniemy,
prawą nóżkę owiniemy,
ciepło nóżki przykryjemy.
Nóżki poszły spać.

Nóżki się budzą!.
1.-3. Dorosły zdejmuje z nóżek dziecka buciki i skarpetki.



4. Pokazuje dziecku poduszkę.
5. i 6. Kładzie na niej lewą, a potem prawą nóżkę dziecka.

7. i 8. Owija stopy dziecka szalikiem.

9. Okrywa nóżki kocykiem.
10. Lekko uciska lub masuje nóżki obiema dłońmi.

11. Po pewnej chwili „budzi nóżki” – odkrywa je i odwija. Dziecko może w tym pomagać.